Γυναίκες στην Πυρά: το κυνήγι μαγισσών στην Ευρώπη, οι περιφράξεις και η ανάδυση του καπιταλισμού

Η μπροσούρα αυτή αποτελεί μετάφραση του“Burning Women: The European Witch Hunt, the Enclosures and the Rise of Capitalism”, της Lady Stardust που εκδόθηκε το 2006 στο Λονδίνο. (Μετάφραση: συνέλευση του Μωβ Καφενείου, εκδ. Θεσσαλονίκη, Νοέμβριος 2010.) 
 Ολόκληρη η μελέτη εδώ: http://www.anarxeio.gr/files/pdf/Lady_Stardust_MwbKafe_Gunaikes_sthn_pura_2010-11_BO.pdf 

& : http://www.kokkinonima.gr/wp-content/uploads/2011/06/burning_web.pdf


& : ΕΔΩ


Από τον επίλογο: Το να κατανοήσουμε τις δίκες των μαγισσών του 16ου και 17ου
αιώνα αποτελεί ζωτικό κομμάτι του να κατανοήσουμε την ανάδυση
του καπιταλισμού, το θεσμό της οικογένειας, τους γυναικείους ρόλους
και τη σχέση μας με τα σώματά μας. Η βαθύτερη σημασία και ο μεγάλος
αντίκτυπός τους συχνά αγνοείται ακόμα και στις ριζοσπαστικές αναγνώσεις
της ιστορίας. Αυτή η σύντομη γενική επισκόπηση εστιάζει στις οικονομικές,
κοινωνικές και ιδεολογικές αιτίες και συνέπειες της σφαγής των γυναικών,
που έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια της ανάδυσης του καπιταλισμού.


Αποσπάσματα από τον πρόλογο:
Η Lady Stardust επιχειρεί στην έκδοση αυτή, να αναδείξει ένα μεγάλο κενό της ευρωπαϊκής ιστορίας που υπάρχει τόσο στην επίσημη εκδοχή της όσο και στην κινηματική της αφήγηση. Πραγματεύεται το κυνήγι μαγισσών στην Ευρώπη, κυρίως στις αγροτικές περιοχές της σημερινής Αγγλίας και Γερμανίας από το 15ο αιώνα και μετά και εξετάζει τη σύνδεσή του με τις περιφράξεις και
την ανάδυση του καπιταλισμού.

Εδώ η ιστορική αφήγηση καταφέρνει να στρέψει το βλέμμα στη ζωή των γυναικών αλλά και άλλων υποκειμένων που δεν ανήκουν συνήθως στους «νικητές», στους καταγεγραμμένους ήρωες που άλλαξαν το ρου της ιστορίας, αλλά εμπεριέχονται σε γενικεύσεις όπως «οι καθημερινοί
άνθρωποι», «η εργατική τάξη», «οι απλοί πολίτες». Αναδεικνύει παράλληλα πόσο εντυπωσιακά σπάνια καταγράφονται στην ιστορία έμφυλες παράμετροι και ακόμη πιο σπάνια η γυναικεία εμπειρία. Περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο οι αλλαγές που έλαβαν χώρα στο πεδίο της γνώσης, της οικονομίας και της κρατικής διαχείρισης (αστικοποίηση, δημογραφικός έλεγχος, ανατομία) επηρεάζουν και αναδιαμορφώνουν τις έμφυλες σχέσεις, τη λειτουργία των σωμάτων, τη σεξουαλικότητα. 

Παρουσιάζει μέσα σε αυτή τη χωροχρονική συνθήκη τα πλέγματα των εξουσιών, τις μεταξύ τους συγκλίσεις, αποκλίσεις και συγκρούσεις, την οργάνωση των πόλεων και των κοινοτήτων στο πέρασμα από το Μεσαίωνα στο Διαφωτισμό, από τη φεουδαρχία στο μερκαντιλισμό κι από κει στον καπιταλισμό. Επανατοποθετεί τις δίκες των μαγισσών δίπλα στο σκλαβοπάζαρο, την αποικιοκρατία και τις περιφράξεις. Υποστηρίζει ότι οι δίκες των μαγισσών και το εφιαλτικό κάψιμο εκατοντάδων χιλιάδων γυναικών σε πόλεις και χωριά ανά την Ευρώπη για δύο περίπου αιώνες, συνέβαλαν στην κατάλυση των Κοινών, μια παρατεταμένη διαδικασία που παραμένει ως τις μέρες μας ημιτελής. 

Η γνώση αυτή χρησιμεύει ως εργαλείο κατανόησης της πορείας του οικονομικού συστήματος και των κινήσεων της εξουσίας, του ρόλου των επιστημόνων, των παπάδων, των αστικών φιλοσόφων και κάθε αυθεντίας του παρελθόντος. Χρησιμεύει ως εργαλείο διερεύνησης αυτού του συστήματος
εξουσίας που ονομάζουμε «πατριαρχία», σε αλληλεπίδραση με αυτό το σύστημα εξουσίας που ονομάζουμε «καπιταλισμό» στη γέννηση του. 

Καταδεικνύεται εδώ, ότι το κυνήγι μαγισσών δεν αποτέλεσε ιστορικά κάποιο είδος τρέλας του μεσαίωνα, ένα μύθο με ιπτάμενες σκούπες και ξόρκια, αλλά κυριολεκτικά μια σφαγή των γυναικών της εποχής με διαστάσεις γενικευμένου κοινωνικού φαινομένου. Το κυνήγι και οι δίκες των μαγισσών αποτέλεσαν μέθοδο φυσικής εξόντωσης των ανεξάρτητων γυναικών και αποτελεσματικό
μηχανισμό καθυπόταξης εκείνων των κομματιών του αγροτικού πληθυσμού (γυναικείου και αντρικού) που εξεγειρόταν. Βοήθησαν στην απαλλοτρίωση της λαϊκής ιατρικής γνώσης και την εγκαθίδρυση της ιατρικής ως επίσημης επιστήμης ασκούμενης αποκλειστικά από άντρες (όπως ίσχυε και για όλες τις επιστήμες εκείνη την περίοδο). Συνετέλεσαν στο χτίσιμο μιας ιστορικής παρακαταθήκης επιβολής κατασταλτικών μηχανισμών στο γυναικείο σώμα και στην μετατροπή του σώματος αυτού σε αποκλειστικά αναπαραγωγικό, ποινικοποιώντας τη μη αναπαραγωγική σεξουαλικότητα και δημιουργώντας νέα έμφυλα στερεότυπα.